१. गोबर गॅस म्हणजे काय?
गोबर गॅस, ज्याला बायोगॅस असेही म्हणतात, हा एक नैसर्गिक वायू आहे जो शेण, वनस्पती अवशेष, अन्नकचरा व इतर सेंद्रिय पदार्थांच्या विघटनातून तयार होतो.
ही प्रक्रिया ॲनारोबिक (ऑक्सिजनशिवाय) वातावरणात होते, ज्यामध्ये सूक्ष्मजंतू (बॅक्टेरिया) सेंद्रिय पदार्थांवर क्रिया करून मिथेन (CH₄) वायू तयार करतात.
मिथेन वायू ज्वलनशील असल्यामुळे तो इंधन म्हणून वापरता येतो.
ही संपूर्ण प्रक्रिया विशेष टाकीत (बायोगॅस प्लांट) केली जाते.
२. गोबर गॅसचे फायदे
✅ पर्यावरण पूरक
गोबर गॅसचा वापर कोळसा, एलपीजी, डिझेल यांसारख्या जीवाश्म इंधनांचा पर्याय म्हणून होतो.
त्यामुळे वायू प्रदूषण आणि कार्बन उत्सर्जन कमी होते.
✅ कचरा व्यवस्थापन
शेतीतील कचरा, शेण, अन्नकचरा यांचा उपयुक्त वापर होतो.
सेंद्रिय कचऱ्याचे पुनर्वापर होऊन गावात स्वच्छता राखली जाते.
✅ उत्तम सेंद्रिय खत मिळते
बायोगॅस प्रक्रियेनंतर उरलेला गाळ (स्लरी) सेंद्रिय खत म्हणून वापरला जातो.
हे खत जमिनीच्या सुपीकतेसाठी उपयुक्त ठरते.
✅ स्वच्छ आणि नवनवीन ऊर्जा स्त्रोत
गोबर गॅस एक नवीन व स्वच्छ ऊर्जास्त्रोत आहे.
त्याचा वापर घरगुती, शेती व लघुउद्योगांमध्ये करता येतो.
